گروه فرهنگ و هنر - ساير محمدى: «سوگ پاييزى» اولين كتاب عليرضا پنجه اى در سال ۱۳۵۷ چاپ و منتشر شده است. ده سال بعد «همنفس سروهاى جوان» و در سال ۷۰ دو مجموعه «آن سوى مرز باد» و «برشى از ستاره هذيانى» را به دست چاپ سپرد. «گزينه شعر گيلان» را هم در سال ۷۴ توسط انتشارات مرواريد به بازار فرستاد. عليرضا پنجه اى متولد ۱۳۴۰ در ساوه به دنيا آمد، اما اصالتاً گيلانى است و در شمال بزرگ شده است. در رشته اقتصاد درس خوانده و در آلمان هم رشته پزشكى را تا نيمه گذرانده است.

 

TinyPic image


«عشق اول» تازه ترين مجموعه شعر وى اخيراً از سوى انتشارات فرهنگ ايليا به بازار آمد. پنجه اى نزديك به دو دهه سابقه روزنامه نگارى دارد و چند سالى نيز برخى نشريات شمال كشور را سردبيرى مى كرد.


*  آقاى پنجه اى «گزينه شعر گيلان» را كه در اوايل دهه هفتاد منتشر كرده بوديد، چه بازتابى داشت. شيوه انتخاب شما بر چه مؤلفه هايى استوار بود؟


-  گزينه شعر گيلان، در واقع آنتولوژى شعر گيلان بود. اين كتاب در حقيقت برشى از شعر گيلان محسوب مى شود. من بيشترين اشعار چاپ نشده و شاعران منطقه در دهه شصت را جمع آورى كرده بودم. يعنى چهره اى مثل خسرو گلسرخى فقط در مقدمه نامى از او برده شد. در حالى كه آوردن اشعار او مى توانست فروش خوب كتاب را تضمين كند و براى من سودآور باشد. ولى بيشتر شرح حال و نمونه شعرهاى شاعران گيلان را در دهه شصت مد نظر داشتم كه معرفى كنم.


*  ارزيابى شما از شعر دهه شصت گيلان چيست؟ و شعر دهه هفتاد در آن منطقه دچار چه تحولاتى شده است؟


-  در دهه شصت شعر گيلان با مطرح شدن چند چهره مثل شمس لنگرودى كه مؤثرترين بخش كاركرد ادبى اش را داشت و جزو شاعرانى بود كه از طرز شعر شاملويى بريد و به سمت شعرى برخوردار از مقوله اجتماعى، سياسى و غنايى كشيده شد و به استقلال زبانى رسيد وجهان تازه اى را كشف كرد. بعد از شمس شعرهاى خود من بود، بعد كارهاى ايرج ضيايى كه شعر اشيا رسيد. بعد از آن آثار ضياءالدين خالقى و مهرداد فلاح و يزدان سلحشور و مسعود جوزى بود. زنده ياد بيژن نجدى كه شعرش در دهه شصت در محافل ادبى منطقه تأثيرات خودش را به ديگران داشت، همه اين آثار نشان از اعتلاى شعر گيلان در دهه شصت دارد. در ضمن بخشى از شعر گيلان مثل اشعار مهدى ريحانى مطرح نشدند بلكه نمودشان را در دهه هفتاد ديديم.


*  «عشق اول» را كه به تازگى منتشر كرده ايد، حاصل چه دوره اى از كارهاى شماست؟ ضمن اين كه نزديك به سيزده سال هيچ كتاب شعرى منتشر نكرده ايد.


-  علت عدم چاپ كتاب هاى شعرم يكى مشكل مميزى بود كه به دليل سخت گيرى هاى بى مورد در انتشار برخى از شعرها، راضى به چاپ كتاب شعر نبودم ومن دوست داشتم اين شناسنامه نام تمام فرزندانم را در خودش ثبت كند. مشكل ديگر وضعيت نامطلوب چاپ و توزيع كتاب شعر در سراسر كشور بود و ناشران هم رغبتى نداشتند به چاپ كتاب شعرى كه حق التأليف هم بپردازند. در اين فاصله من به چاپ شعرهايم در برخى نشريات ادبى بسنده كردم. من نمى خواستم با هزينه خودم كتابى چاپ كنم كه در انبار خانه ام بماند. اين كتاب هم در عرض سه ماه تمام نسخه هايش به فروش رفت.


*  الان آثار ديگرى هم براى چاپ آماده كرده ايد؟


-  كتاب «عشق اول» حدود ثلث از شعرهاى سروده شده من در فاصله اين سيزده سال است. كتاب بعدى من كه در اواخر فصل بهار منتشر خواهد شد، «پيامبر كوچك» نام دارد و سومين مجموعه اى كه در فصل تابستان منتشر خواهد شد، «شب هرگز نمى خوابد» نام گرفته است. شعرهاى كتاب «عشق اول» توسط ناشر انتخاب شده و سعى شده اين كتاب نقش پلى را داشته باشد. «پيامبر كوچك» شعرهايى است كه بيشتر ادعاى پيشنهاددهندگى را دارد و مخصوصاً برخى شعرهاى نگاره اى را كار كردم كه بيانيه اى هم در نشريه هنر و انديشه منتشر كرده  بودم به نام «شعر توگراف» كه اين دسته از شعرها، بيشتر كارهاى زبانى رويش كردم.