علیرضا پنجه‌ای با بیان این‌که این روزها ناشران بدشان نمی‌آید از نویسندگان پیشکسوت و کسانی که چندین کتاب منتشر کرده‌اند هم پول چاپ کتاب بگیرند، از وضعیت نشر انتقاد کرد.

این شاعر که تعدادی مجموعه‌ی شعر آماده‌ی انتشار دارد، درباره‌ی انتشار آثارش به خبرنگار ادبیات و نشر خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، گفت: این روزها با خودم  فکر می کنم با شعرهایم باید چه کار کنم.مدت هاست جلوی شعر گفتنم را می گیرم که عقده چاپ نشدنشان بیش از اندازه نشود.

او با بیان این‌که وضعیت نشر، وضعیت خوبی نیست، اظهار کرد: یک سال و نیم قبل با ناشری در تهران صحبت کردم و این ناشر قبول کرد کتاب‌هایم را چاپ کند، اما به دلیل این‌که برای انتشار آن‌ها مدت زمان طولانی درنظر گرفته بود، قبول نکردم و آن‌ها را پس گرفتم.

پنجه‌ای در ادامه از برخورد این روزهای ناشران با نویسندگان و شاعران، حتا آن‌هایی که چندین کتاب منتشر کرده‌اند، انتقاد کرد و در این‌باره گفت: از سال 1357 که اولین مجموعه‌ی شعرم را منتشر کردم، تا به حال هیچ‌گاه برای انتشار کتابی به هیچ ناشری پول پرداخت نکرده‌ام، اما این روزها ناشران بدشان نمی‌آید که برای انتشار کتاب حتا از بزرگ‌تر از ما هم پول بگیرند.

او در ادامه درباره‌ی‌ وضعیت ناشران ادامه داد: ناشران ما حرفه‌یی عمل نمی‌کنند. در همه جای دنیا مؤسسه‌های فرهنگی و هنری برای این تأسیس می‌شوند که به جامعه هنرمند معرفی کنند. ظاهرا در ایران هم رسیدن به این هدف جزو وظایف این‌گونه مؤسسه‌هاست و برای همین هم از تسهیلات دولتی و سوبسیدهای درنظر گرفته‌شده استفاده می‌کنند؛ اما تنها هدف و برنامه‌ی آن‌ها فعلا این شده که مثلا خواننده‌هایی را که مخاطبان زیادی دارند، جذب کنند و از طریق آن‌ها پولی به جیب بزنند.

او در همین رابطه ادامه داد: در دیگر کشورها مؤسسه‌های فرهنگی و هنری برای معرفی یک هنرمند و نویسنده از همان انتشار و تولید اولین اثر و یا کتاب هنرمند یا نویسنده و شاعرشان برنامه‌ریزی‌های دقیق و مدونی انجام می‌دهند و تبلیغات برای شناساندن این نویسنده و هنرمند از اصلی‌ترین کارهای‌شان است؛ در حالی‌که در ایران این‌گونه مؤسسه‌ها و ناشران کم‌ترین کاری در این زمینه انجام نمی‌دهند و تنها کاری که در این زمینه می‌کنند، این است که کتاب نویسنده یا شاعر را چاپ می‌کنند که متأسفانه سیستم توزیع کتاب هم در ایران به صورت مافیایی تنها برای ناشرانی خاص عمل می‌کند.

این شاعر با بیان این‌که در ایران مؤسسه‌های فرهنگی و هنری به کارکرد اساسنامه‌یی و ماهوی خود عمل نمی‌کنند، اظهار کرد: این مؤسسه‌ها به تنها چیزی که فکر می‌کنند، سود است، اما باید درنظر داشت که بخش عمده‌ای از بودجه و امتیازهای خاص برای فعالیت این مؤسسه‌های درنظر گرفته شده تا آن‌ها نیز در جهت رشد و تعالی فرهنگ جامعه تلاش کنند. به طور مثال، ناشران از امتیاز و سوبسید کاغذ استفاده می‌کنند، اما در طول سال هیچ‌کدام‌شان شاعر و نویسنده‌ی را در جامعه مطرح نمی‌کنند. بنابراین به نظر می‌رسد این روش باید تغییر کند و به جای این‌که ارشاد به ناشران کاغذ بدهد، باید برنامه‌ای چیده شود تا نویسندگان و شاعران بر اساس معیارهایی درجه‌بندی شوند و بر اساس آن به خود مؤلف و نویسنده مثلا کاغذ بدهد، چون در این صورت این ناشران هستند که به سراغ نویسندگان می‌روند تا کتاب‌شان را چاپ کنند و سپس تبلیغات می‌کنند تا آن را به دست مخاطبان برسانند.

او در ادامه درباره‌ی فعالیت‌های ادبی و مؤسسه‌های فرهنگی در شهرستان‌ها نیز بیان کرد: متأسفانه غیر از تهران، در دیگر شهرستان‌ها معاونت‌های فرهنگی شهرداری‌ها دقیقا دنباله‌رو ادارات ارشاد هستند؛ در حالی‌که وظایف ارشاد و معاونت‌های فرهنگی شهرداری‌ها در حوزه‌ی ترویج فرهنگ و هنر به هیچ‌وجه یکی نیست. ایجاد کارگاه‌های شعر، نویسندگی و مقاله‌نویسی باید از فعالیت‌های فرهنگسراها در استان‌ها باشد، اما این فرهنگسراها در مراکز استان‌ها و شهرهای غیر از تهران فعال نیستند و همین می‌شود که جوانان ما به سراغ اعتیاد می‌روند و غرب‌زده می‌شوند، در حالی‌که تعریفی هم از آن ندارند.

پنجه‌ای گفت: مانند هرجای دیگر دنیا در ایران هم دولت و شهرداری از مردم به صورت مستقیم مالیات می‌گیرد تا به آن‌ها خدمات ارائه دهد. یکی از مهم‌ترین این خدمات در حوزه‌ی فرهنگ و هنر است و برای این امر هم همه‌ساله بودجه‌های کلان تخصیص داده می‌شود، اما ظاهرا خدماتی ارائه نمی‌شود. در حوزه‌ی ترویج کتاب‌خوانی نیز باید گفت که هیچ برنامه‌ی مدونی دیده نمی‌شود. تلویزیون حدود 20 شبکه‌ی سراسری و به تعداد مراکز استان‌ها شبکه‌ی تلویزیونی دارد، اما همه‌ی آن‌ها شبیه به هم هستند و تنها برنامه‌ای که در این زمینه تا حدودی موفق بوده، برنامه‌ی «هزار و یک شب» است که از شبکه‌ی چهار سیما پخش می‌شود که آن هم کافی نیست.

علیرضا پنجه‌ای متولد 27 مردادماه سال 1340 است. این شاعر که اولین مجموعه شعرش را در سال 1357 به چاپ رسانده، تا امروز در حوزه‌ی نقد و روزنامه‌نگاری در حوزه‌ی ادبیات فعال بوده است.

«برشی از ستاره‌ی هذیانی»، «عشق اول»، «پیامبر کوچک» و «شب هیچ‌وقت نمی‌خوابد» از کتاب‌های شعر منتشرشده‌ی او هستند.

پنجه‌ای همچنین گفت، «عشق همان اویم است» (مجموعه‌ی چامک و سایر کوتاه‌سروده‌ها)، «دونده‌ی از خود» (شعرهای تجربی زبان‌محور، مصور و دیداری)، « کوچه‌ی چهرزاد» و تعداد دیگری مجموعه شعر آماده‌ی انتشار دارد، اما در این وضعیت چاپ کتاب مجالی برای چاپ آن‌ها پیدا نمی‌کند.

انتهای پیام